Sushi – một trong những biểu tượng nổi tiếng nhất của nền ẩm thực Nhật Bản. Những chiếc bánh gạo Nhật căng mịn, tươi mát đi cùng hương vị tinh tế của các loại hải sản, đã trở thành món ăn đặc trưng xứ Phù Tang. Từ hơn 2 thế kỷ trước, Sushi đã có mặt trong đời sống người dân Nhật Bản, với ý nghĩa và tầm ảnh hưởng sâu sắc. Ngày nay, món ăn truyền thống này không chỉ là niềm tự hào của người Nhật, mà còn được yêu thích trên khắp thế giới.
Sushi – Món ăn tinh thần đối với người Nhật
Sự ra đời của Sushi có thể bắt nguồn từ thời kỳ Edo (1603-1868), khi những bữa tiệc linh đình dành riêng cho tầng lớp thượng lưu có món sashimi – các loại cá sống thái lát mỏng. Sau đó, kỹ thuật ướp muối cá được sử dụng để bảo quản lâu hơn, và cơm nấu chín được kết hợp nhằm tạo mùi vị hài hòa. Cách làm này dần phổ biến trong cộng đồng ngư dân, do cho phép họ bảo toàn hải sản trong các chuyến đi biển dài ngày.
Tới những năm 1800, Sushi xuất hiện tại thủ đô Edo (Tokyo) với hình thái, phong cách gần giống ngày nay. Nhân dân lao động ưa chuộng Sushi về giá rẻ, dinh dưỡng và thuận tiện mang đi. Dần dà, Sushi trở thành món ăn không thể thiếu trong ẩm thực Nhật Bản.
Theo cách hiểu truyền thống của người Nhật, Sushi không chỉ đơn thuần là món ăn, mà còn là biểu tượng cho sự giao thoa giữa con người với thiên nhiên. Hải sản tươi sống là món quà quý giá mà biển cả ban tặng. Thông qua Sushi, tinh hoa đại dương ấy được chế biến công phu, kết hợp hài hòa với hương vị tinh tế của cơm Nhật.
Điều đó phản ánh triết lý “hài hòa cùng thiên nhiên” cố hữu trong văn hóa Nhật Bản. Bên cạnh đó, Sushi cũng đòi hỏi sự tỉ mỉ, khéo léo và kiên nhẫn của đầu bếp. Từ khâu chọn nguyên liệu tươi ngon, gọt vỏ và cắt lát đẹp mắt, đến khi cuốn cơm và hải sản cân xứng, sao cho vừa ăn. Tất cả đều thể hiện phong cách nghệ thuật tinh xảo mang đậm chất Nhật Bản.
Chính sự cân bằng, hài hòa mà Sushi mang lại, đã đi sâu vào tiềm thức và trở thành một phần không thể thiếu của người Nhật.
Sự phổ biến của Sushi trên toàn cầu
Sự phổ biến rộng rãi của Sushi không chỉ dừng lại trong phạm vi đất nước mặt trời mọc, mà đã lan tỏa ra toàn cầu. Từ những thập niên 50-60 thế kỷ trước, cùng làn sóng phim ảnh và văn hóa Nhật Bản tràn sang phương Tây, Sushi bắt đầu xuất hiện trong các nhà hàng châu Á tại Mỹ. Lúc ấy, nhiều người còn e dè trước những món ăn sống lạ mắt này.
Thế nhưng, sức hút từ hương vị tinh tế, cách trình bày nghệ thuật và giá trị dinh dưỡng cao của Sushi đã nhanh chóng chinh phục thực khách. Đặc biệt, những thập niên 1970-1980, cùng sự gia tăng của cộng đồng người Nhật tại nước ngoài, đã đưa Sushi trở nên quen thuộc với người dân phương Tây.
Ngày nay, không chỉ riêng các đô thị lớn như New York, Los Angeles hay London, mà hầu như mọi thành phố lớn nhỏ tại Mỹ, châu Âu hay châu Á… đều xuất hiện những nhà hàng Nhật chuyên về Sushi. Bản thân người Nhật cũng thích ăn Sushi khi đi nước ngoài, để giải tỏa nhớ nhà. Không dừng lại ở khía cạnh ẩm thực, mà còn là nét văn hóa mang đậm chất Nhật Bản.
Do nhu cầu ngày càng tăng cao, nhiều nhà hàng Sushi chất lượng địa phương cũng mọc lên và phát triển mạnh. Họ kết hợp nguyên liệu tươi ngon của địa phương và sáng tạo ra những món Sushi mang hương vị đặc trưng. Sushi không còn đơn thuần là món Nhật nữa, mà đã thành món ăn quốc tế yêu thích khắp các châu lục. Đó cũng là minh chứng rõ nét nhất về sức lan tỏa và ảnh hưởng sâu sắc mà nền văn hóa và ẩm thực Nhật Bản đang có đối với toàn cầu.
Thành công toàn cầu của Sushi có thể nói là một hiện tượng văn hóa ẩm thực ngày nay. Chỉ trong vòng 50 năm, một món ăn truyền thống Nhật Bản đã phổ biến khắp thế giới và được cộng đồng quốc tế yêu mến, dẫu vẫn còn nhiều rào cản về khẩu vị và phong tục tập quán. Điều đó chứng tỏ sự duyên dáng và thu hút mãnh liệt của nền ẩm thực Nhật Bản nói chung và Sushi nói riêng.
Từ cách chế biến kỹ lưỡng đến trình bày nghệ thuật, mọi thứ đều mang âm hưởng tinh tế, đậm chất thẩm mỹ. Khi thưởng thức Sushi không chỉ bằng vị giác, mà còn cả tai, mũi, miệng và mắt. Chính trải nghiệm đa giác quan này đã gây thương nhớ khó phai trong lòng thực khách, dẫu chỉ ăn một lần trong đời. Sushi thật sự xứng đáng là đại sứ ẩm thực Nhật chinh phục thế giới!